Sanat ve Cihad – Ahmed Kalkan

Sıcak savaşta silahların önemi neyse, soğuk savaşta sanatın yeri odur. Hak-batıl savaşının kıyamete kadar süreceğini de bilmeyen yok. Cephe her dönemde ve her yerde isteyene açık. Arada kalmak mümkün değil; ya o cephe seçilecek, ya bu cephe. İslam savaşçısı olmayan herkes, sadece savaş kaçkını birer korkak olmakla kalmayacak, batıl savaşçısı konumuna girmiş olacaktır:

“İman edenler Allah yolunda savaşırlar, kafirler ise tağut yolunda savaşır. O halde şeytanın dostlarına karşı savaşın. Şüphe yok ki, şeytanın düzeni ve tuzağı zayıftır.” Nisa, 76

Bu ikisinin dışında üçüncü bir savaşçı yok. Aradakiler, üçüncü bir yol arayanlar mı? İşte:

“Bunlar(İslam savaşçılarıyla kafir savaşçıların) arasında bocalayıp durmaktalar (o münafıklar). Onlara da, bunlara da dahil değildirler. Allah’ın şaşırttığı kimseye asla bir çıkar yol bulamazsın.” Nisa 143

Kafirler, memleketleri önce sanat denilen araçlarla işgal ediyorlar. Silahlı işgallerin zaten modası geçti ve çok pahalıya mal olduğu görüldü. Bununla birlikte kalıcı egemenlikler silaha değil, sanata dayanmak zorundadır. Silahla insanı zorla ve geçici bir süre etkisiz hale getirebilirsiniz, ama sanatla insanı fetheder, kendi cephenize alabilirsiniz.

Hz.Ömer’in yalın kılıç Hz.Peygamber(as)’e karşı öldürme kasdıyla giderken Kur’an’ın sanatı karşısında kalıcının işe yaramadığını hatırlayıverelim. Ama bu sanattan anlamayana anlayacakları dilden anlatmak için Hz. Ömer kılıcını da elinden atmamıştı.

İslam, insanı ruhundan yakalar; onu inkna eder, insandırır. İşte bu, sanatla cihadın kaynaşmasıdır. Müslümanın cihadı da en güzel şekilde olmak zorundadır:

“Onlarla en güzel şekilde mücadele et.” Nahıl 125

O yüzden cihad sanattır, sanatın cihad olduğu gibi.

Buhari ve Müslim’in rivayetine göre İslam düşmanlarını şiirler hicveden Hassan bin Sabit, Hz. Peyramber(sav)’in “onları hicvet, Cebrail de seninle beraber olsun!” şeklinde dua ve iltifatına nail oldu. Bilindiği gibi hiciv, birini şiirle kötülemek ve küçük düşürüp alay etmek, ona saldırmak demektir. Dolayısıyla sanatın hiciv gibi cihad için kullanılmasını Peygamberimiz emretmişti.

Sanat, ruhi özelliklerin dışına yansıması olduğundan, ruhi mücadeleyle sanatın büyük yakınlığı vardır. İnsan kendi ruhunun derinliklerinde, aynı anda hepsine karşılık verilmesi ve tatmin edilmesi mümkün olmayan gelip geçici ve iç içe duygu ve arzularla mücadele eder. İçteki mücadele sanatın cephesini, yönünü, şeklini, keyfiyetini, kalitesini belirler.

Müslüman için hayat, iman ve cihaddan ibaret oldluğu gibi, diğer insanlar için de bu böyledir. Herkes hayatı boyunca bir şeylere inanır ve o uğurda mücadele eder. Yani herkes savaşçıdır, dininin savaşçısı. İnsan hayatının bir anı bile mücadelesiz geçmez. Ya hak yolda, ya da batıl. Kime karşıdır bu mücadele? Diğer insanlara, varlıklara, eşyaya. Düzenlere, değerlere, güçlere, akımlara; sosyal veya siyasal zulümlere. Arzular ve eğilimlerle; tağutlarla mücadele. Sanat, bu mücadeleyi güzel bir şekilde, hikmetle yansıtabildiği oranda sanat olacaktır.

Hayat cihaddan ibarettir de, sanat cihaddan ibaret değil midir? Artık insanlar fırçalarla, kalemlerle, filmlerle, kasetlerle savaşıyorlar. Savaş aletlerinin mermileri, bombaları bedenleri değil; ruhu, kalbi hedef alıyor. Kalpler, evler, sokaklar, memleketler ve dünya sanat ve sanatçıyla işgal ediliyor. 

Sanata karşı sanatla mücadele edilmelidir; orduya karşı orduyla mücadelenin şart olduğu gibi. Hem de sahte sanata karşı gerçek sanatla. O takdirde mücadele daha kolay kazanılacaktır. Hz. Musa’nın sihirbazlara, yani sahte sanatçılara, göz boyacılara galebesi gibi.

Müslümanın Sanat Anlayışı – Ahmed Kalkan, Sayfa: 234 – 236