KUR’ANDA NAHİV (SÖZ DİZİMİ)
[Kuran’dan Cevherler Serisi 4. Bölüm]
Bismillah’ir- rahmanir-rahim
Beyyinah Enstitüsünde ikinci defa “Arapça 201” dersini almak nasip oldu elhamdüllillah. Maşallah Nouman Ali Khan her dersin son 10 dakikasını Kur’an’daki cevherlere ayırmayı sünnet haline getirdi. Ben de inşaallah derslerin sonunda kendisinin paylaştığı 9 cevheri sizlere aktaracağım.
Amatullah – Tayyibaaat
Bismillah velhamdülillah
Uzun bir süreden sonra elhamdülillah Nouman Ali Khan’la tekrar derslerimiz başladı. Son gecenin hikmeti Kur’andaki nahiv (sözdizimi) hususunda.
Daha önce öğrendiğimiz üzere Kur’an anlatım tarzı ve içeriğinden ödün vermez; her ikisini de sorunsuz bir şekilde korur.
Kur’andaki iki basit örnek bu gerçekliği ortaya koyar
Allah (azze ve celle) Müddessir suresinin 3. Ayetinde buyurur:
وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ “Rabbini yücelt.”
“vav” (وَ) harfi genelde ‘ve’ olarak tercüme edilir, fakat bu çeviri basitleştirmenin de ötesindedir. Kur’anda 21 yerde “ve”(وَ) kullanılır ve sadece bir yerde (“al musta’nifah”) vav bir cümleyi diğerinden ayırmak için kullanılır. İngilizce de yeni bir cümlenin başladığını göstermek için nokta koyarız ve sonraki cümlenin ilk cümlesine büyük harfle başlarız. Bu ayette ki ‘vav’ harfi de yeni bir cümlenin başladığına işarettir. Cümle رَبَّكَ فَكَبِّرْ ’dir.
Detaylı incelediğimizde;
رب ب ك ف ك ب ب ر
Rabbeka – fa – Kabbir… Her iki şekilde de baktığımızda Subhanallah! İngilizcede, buna “palindrome (palindrom)” denir, yani hem baştan hem de sondan okunuşu aynı olan kelimedir (race car, radar, mom gibi).
Bir palindrom oluşturmak için, kelimeler aramalı, heceleri kontrol etmeli, tanımlamaları bulmalı, birkaç defa yazılmalı ve bunun işe yarayıp yaramadığını görmeli… çok iş!
FAKAT
1. Resullah (aleyhi’s ve’sselam) ümmiydi, okuma yazma bilmezdi.
2. Kur’an yazılı olarak inmedi, sözlü vahyedildi.
3. Kur’an düzenlenmedi, gözden geçirilmedi.
4. Dahası, Peygamber aleyhisselam dahi hayatı boyunda bu kelimesel mucizeden bahsetmedi. “Bu ayetteki palindroma bakın, müslüman olun!” demedi. Bu husus, Kur’an’da kaç harf olduğunu sayan, bu harflerin kaç kere Kur’an’da geçtiği ve tekrar edildiği gibi meseleler üzerine titiz ve karşılaştırmalı araştırma yapan müfessirler tarafından keşfedildi. (Kur’anda üzerine istatistiki çalışmalar 2. ve 3. Yüzyıllarda başladı.)
Kur’an insan için bir meydan okumadır; anlatım tarzı ve içeriğinden ödün vermez; eğer bu kitap kopya edilmeye niyetlenilirse, ikisine de (anlatım tarzı ve içerik) sahip olan bir kitap ortaya koyulmalıdır. “Race car” aynı tarza sahip olabilir (palindrom) fakat Rabbaka fa Kabbir gibi aynı içeriğe sahip değildir.
İnsanlar ve cinler birlikte olup bir dil seçseler dahi, hem içerik hem de anlatım tarzına sahip olan “Rabbaka fa Kabbir” gibi bir palindrom ortaya koyabilirler mi?
İroni ayetin anlamındadır: “Rabbini yücelt.”
Allahu ekber’
***
Diğer bir nahiv örneği Allah’ın çocukların öldürülmesini yasakladığı ayetlerde vardır.
Allah iki surede de buyurur:
وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ
“Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. Sizi de onları da biz rızıklandırırız.” (6:151)
وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ
“Yoksulluk korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin. Onları da size de biz rızıklandırırız.” (17:31)
Bu iki ayet arasındaki temel farklılık iki kelimededir:
a) İlk ayette, Allahü Teala hali hazırda var olan bir sebebi gösteren, harf-ı ajal olarak bilinen “mim” (مِنْ) harfi kullanılmıştır.
b) İkinci ayette, Allah haşyet (خَشْيَةَ), korku kelimesini kullanır; buradaki korku şuan için bir sebebin olmasından ziyade, durum vaki olduğunda olacak olan bir korkuyu belirtir.
Dolayısıyla bu iki ayette bahsedilen iki çeşit ebeveyn vardır:
a) Zaten fakir olanlar (min), kendilerinin beslenmesi, rızkı konusunda dahi korkanlar.
b) Çocuk sahibi olduktan sonra fakirlikten korkanlar (haşyet). Onlar, çocuklarının ihtiyaçlarını nasıl temin edecekleri korkusunu yaşarlar.
Allahü Teala (azze ve celle) kendileri hakkında zaten endişelenen ilk ebeveyn gurubuna hitap ederken, kendi durumunla hususunda endişeye kapılmamalarını, kendilerinin ve çocuklarının gözetileceğine dair taahhütte bulunur (نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ). Burada çocuğun onlar için rızık sebebi olduğunu görüyoruz.
Korkusu çocuklarla ilgili olan ikinci gruba hitap ettiğinde ise, Allahü Teala, hem kendilerinin (ebeveynler) hem de çocuklarının (نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ) gözetileceğini hususunda taahhütte bulunur.
Subhanallah! Bu durumun açıklaması nerdeyse 10 dakika sürüyor, fakat Allahü Teala sadece birkaç kelimeyi değiştirerek mesajını iletiyor.
Allah bizi Kur’an’a dost olanlardan eylesin. Amin.
Çeviri: gencmuslumanlar.com
