Avrupa’da “İkinci Dünya Savaşı sonrası en büyük katliam” olarak nitelendirilen Srebrenitsa Katliamı’nın üzerinden 28 yıl geçti. İnsanlık trajedisinin yaşandığı Srebrenitsa’da 8372 Boşnak sivil, dünyanın gözü önünde Sırp askerlerce katledildi.
Srebrenitsa’da Neler Yaşandı?
Yugoslavya İç Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler (BM) 1993 yılında Srebrenitsa’yı Boşnaklar için “güvenli bölge” ilan etmişti. Sırpların iki yıl süren kuşatması sonrası Temmuz 1995’de Srebrenitsa düştü. Binlerce Boşnak erkek, kadın ve çocuk, Srebrenitsa’nın hemen dışındaki Potocari’de bulunan Hollandalı askerlerin denetimindeki BM barışgücü karargahına sığındı. Hollandalı askerler karargaha sığınanlara burada güvende olacaklarını söyledi. Ancak askerler, Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerinin 11 Temmuz 1995’te kampı kuşatması üzerine binlerce Boşnak’ı Sırplara teslim etti. 13-18 Temmuz 1995 tarihleri arasında 8 bin genç ve yetişkin Müslüman erkek, Bosnalı Sırp güçler tarafından öldürüldü.
Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılındaki kararında, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi.
Sırp komutan Ratko Mladic, ICTY’de görülen davada, Srebrenitsa soykırımının da aralarında bulunduğu birçok suçtan müebbet hapse mahkum edildi.
Katliamın Sembolü Olan Srebrenitsa Çiçeği Ne Anlama Geliyor?
Bosnalı şehit anneleri ve Boşnak kadınlar tarafından el işi olarak yapılan Srebrenitsa Çiçeği, insanlık dramının, katliamın ve soykırımın yaşandığı acı dolu günün sembolü oldu. Srebrenitsa annelerini de temsil eden Srebrenitsa Çiçeğin 11 yaprağı, 11 Temmuz 1995 katliam gününü; beyaz renk masumiyeti; yeşil renk ise bu katliamın ve soykırımın başka hiç bir yerde, hiçbir zaman, hiçbir şekilde yaşanmamasını ve Srebrenitsa annelerinin, adaletin bir gün vuku bulacağına dair inançlarını, umutlarını, yeniden doğuşu, umudu ve İslamiyet’i sembolize ediyor. Yaşanan tüm acılara rağmen bu yeşil renk bir yandan barışı simgelerken bir yandan da yaşananların taze tutulmasının bir temsilcidir.
Zaman Zaman Siyasi Kimlikler Tarafından da Kullanıldı
Srebrenitsa çiçeği bu kanlı soykırımı unutturmamak adına çeşitli ülkelerdeki siyasiler tarafından da kullanıldı.
Bosna Hersek’teki Sırp Cumhuriyeti (RS) meclisindeki ilk meclis oturumuna yakasında Srebrenitsa çiçeği ile katılan Begija Smajic, meclis toplantılarına Srebrenitsa soykırımının sembolü bu çiçekle gelmeye devam edeceğini söyledi. Smajic, “Srebrenitsa çiçeği benim kimliğimi, soykırıma maruz kalan Boşnak halkını, Bosna Hersek’teki tüm Boşnakları ve Boşnaklara karşı soykırım suçu işlendiğini kabul edecek kadar cesur ve dürüst olan herkesi temsil ediyor.” ifadelerini kullandı.
Bu çiçek, Fransa-Strasburg’daki Avrupa Parlamentosu’nda da yakalarda taşındı.
Aynı zamanda ülkemizde de kullanılmıştır.
