Amerika Birleşik Devletler‘de yaşayan Batı Afrika kökenli bir Müslüman olarak, Müslümanlığım her zaman Avrupalılar, Amerikalılar ve hatta kendinden bihaber Afrikalılar ile tartışma konusu olmuştur. Bana “Müslüman mısın?”, “Doğuştan mı Müslümansın?” gibi sorular soruyorlar. Amerikalılardan bu soruları çok kez duyuyorum. Çünkü İslam kendilerine yabancılaştırılmış bir şey.
“O ülkeden olup da başörtüsü takan bir müslüman hiç görmedim.”
İster inanın, ister inanmayın. Çoğu Afrikalı, sanki çok gezip gören birisiymiş gibi bu soruyu soruyor.
“Ülkenizin çoğunluğu Müslüman mı?”
Bu soruyu Avrupalı Müslümanlar, sanki Mars’ta su keşfetmişçesine soruyorlar. Siyahi bir Müslüman hafızalarında bir tuhaflık olarak yer etmiş. Etraflarında çok bulunduğum için, bu tür soruları sormalarının arkasında yatan mantığı biliyorum. Afrika’yı, tamamı medeniyetten uzak ve sadece gayrimüslimlerin yaşadığı bir yer olarak düşünüyorlar.
Tuhaf olan şey ise çoğunun Malili Müslüman Kral olan Mansa Musa’yı duymuş olması. Neden iki ile ikiyi toplayıp da İslam’ın Afrika’da ve ABD’de eskiden beri var olan bir din olduğu sonucuna varamıyorlar anlamış değilim. Ayrıca Birleşik Devletler arşivlerinde, Bağımsızlık Savaşı’nda savaşmış yaklaşık 300 tane Müslüman soyadına sahip kölenin olduğuna dair nüfus kayıtları da var.
Vermek istediğim cevapları içime atıp gülümseyip geçiyorum. Ancak, onlara söylemek istediğim asıl şey, İslam’ın Batı Afrika’ya 10. yüzyıl çok geçmeden gelmiş olduğu. Benim atalarım tüccardı ve İslam bize, Mandinkalara da bu yolla geldi. İslam her zaman ticaretin diniydi. Dahası bu, Batı Afrikalıların İslam ile tanışıklığının, İslam’ı Osmanlı İmparatorluğu’nun yayılması tanıyan ile Avrupa’dan ve Moriskolar ve transatlantik köleleri ile tanıyan Amerika’dan daha eski olduğunu gösterir.
Kayıp İslam Tarihi kitabına göre, İslam’ı Amerika’ya taşıyan Batı Afrikalı Müslümanlardan biri Bilali Muhammad. Tabi; Ayub Job Djallo, Yarrow Mamood, İbrahim Abdulrahman ibn Sori, Ummar ibn Sayyid ve Salih Bilali gibi diğerleri de var.
1. Bilali Muhammad
Yaklaşık 1770 yılında, bugün Gine ve Sierra Leone olarak bilinen Afrika bölgesinde doğdu. Bilali Muhammad, Fulani kabilesinin seçkinlerinden biriydi. Arapça biliyordu ve hadis, tefsir ve şer’î hukuk dallarında bilgiliydi. Eğitimli olmasından dolayı, köle toplumunda konumunun yükseltilmesine izin verildi. Ayrıca vefatından önce arkadaşına hediye ettiği Bilali dökümanı adında Maliki Mezhebi İslam Hukuku ile ilgili 13 sayfadan oluşan el yazmasının yazarıdır. Bu el yazmasının, Kahire’deki El Ezher Üniversitesi’nde deşifre edilene kadar günlük olduğu düşünülüyordu. Kendisinin bu el yazması, İngilizce kaynaklarda “Ben Ali Diary” ya da “Ben Ali Journal” olarak bilinir.
2. Ayuba Suleiman Diallo
Ayub Job Djallo saygın bir müslüman aile olan Fulbe ailesinin bir evladı olarak Senegal’de doğdu. Job Ben Solomon ismi ile de tanınır. Birkaç hatıra yazısı yazmıştır ve Maryland’de iki yıllığına köle olarak yaşamıştır. Bir karışıklık sebebiyle köle olarak satılmış; sonunda Senegal’deki evine, asilzade kökenine bir müslüman olarak dönmüştür.
3. Yarrow Mamout
Gine’de doğdu. Yarrow Mamood, özgür bir insan olarak 1736’da doğdu ve 1823’te vefat etti. 14 yaşındayken kız kardeşi ile Maryland’e taşındı. Arapça bilgisi vardı. Ölümüne kadar dini yükümlülüklerini aleni bir şekilde yerine getirdi.
4. Abdulrahman Ibrahim Ibn Sori
İbrahim Abdurrahman ibn Sori Gine’de doğdu. Aynı zamanda “Kölelerin içindeki prens” olarak da bilinirdi. Timbo köyünden Kral Sori’nin oğluydu. Abdurrahman askeri bir liderdi. Bir pusu sonucu esir düştü ve Mississipi’deki Thomas Foster adında bir adama köle olarak satıldı. İbn Sori evlendi ve çocuk sahibi oldu. Serbest bırakılana kadar 40 yıl boyunca çalıştı. Geri dönüş yolunda vefat etti. Batı Afrika’daki ailesine Arapça dilinde yazdığı ve Fas Sultanı Abdurrahman tarafından da okunan bir mektubu mevcuttur. Bu mektup Sultan Abdurrahman’ı çok etkilemiş ve Sultan, dönemin Amerikan Başkanı John Quincy Adams’dan onu serbest bırakmasını talep etmiştir.
5. Omar ibn Said
Ömer ibni Seyyid 1770’te Fuuta Toro, Senegal’de doğmuştur. 1807‘de esir edilmiştir. Muslimsofusa sitesine göre Omar Moreau ve Prince Omeroh olarak da bilinir. Bazı kaynaklarda hayatının sonuna doğru Hıristiyan olduğuna dair kayıtlar olsa da çoğu kaynak durumun göründüğü gibi olmadığını söylüyor. Yine de kendisinin, bir İslam alimi olarak, aritmetik ve ilahiyat gibi çeşitli dallarda arapça dilinde yazıları mevcuttur.
6. Salih Bilali
Salih Bilali, Mali’de doğmuştur ve 1782’de esir edilmiştir. Köleliği Kaldırma Enstitüsünün raporuna göre ölüm döşeğinde son sözü kelime-i şehadet olmuştur.
Sonuç olarak, Afrika dahil bütün kıtalar İslam’ın yayılmasına katkıda bulunmuşlardır. Öyleyse böylesine bir miras nasıl inkar edilebilir?
Bu yazı mvslim.com sitesinden alınarak Genç Müslümanlar tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir.
