Cezasız Eğitim ile Kalıcı Öğrenme

Pedagog Adem Güneş’in “Cezasız Eğitim ile Kalıcı Öğrenme İçin Edinerek Öğrenme” kitabından çıkardığımız notlar. Kitabın tamamını okumanızı tavsiye ederiz.

Hayvanlar korku, insanlar vicdanı ile terbiye olur.
Edinme; ruhun öğrenmesi, ruhun bilgiyi kendi bütünlüğüne dahil etmesidir.

• Kalıcı öğrenmenin ilk şartı, eğiticinin, çocuğun kendini güvende ve emniyette hissedeceği bir eğitim zemini hazırlamasıdır.
• Edinerek öğrenmenin en temel ilkesi; eğiticinin “sekine” halinde bir biyolojik ritme sahip olmasıdır. Aktif bir pasiflik, eğiticinin en üstün özelliğidir.
•  Eğitici ile eğitilen arasında “güvenli bağ” oluştukça başarı artar, bağ zayıfladıkça başarı düşer.
  Eğitici; mütevazi, rehberlik edici olmalı.
• Hem gözüne hem kulağına hitap ettiği gibi dokunma, tatma, koklama gibi en az bir duyu organını daha devreye sokmalı.
• ”Sen dili” veya “ben dili” yerine eylem dili kullanılmalı.
• Eğiticiler, kendilerine emanet edilen masum çocukları birbirleriyle yarıştırmak yerine, “merak, heves, istek” duygularını harekete geçirmelidir.
• Edinmenin 3 temel şartı GÜVEN, HOŞGÖRÜ ve TEVAZU.
• Bir eğiticinin en önemli özelliği SÜKUNETİDİR. Zira öğrenme, ancak sükun halinde olursa derinlik kazanır.
• Çocuğu ile kaliteli vakit geçirmek isteyen bir anne babanın, kazanacağı en üstün beceri:”anı yaşama” becerisidir.
• ”Ama, fakat” kelimeleri gibi “ve” bağlacı da çocukla iletişimde kullanılması tavsiye edilmeyen kelimelerdir. “Ana odaklanmayı” kolaylaştıran tane tane, kısa ve bağlaçsız konuşmak gerekiyor.

ÇOCUKLARDA DAVRANIŞ EĞİTİMİ

• Kendilik bozukluğu. Çocuğun kendi kişiliğine has yapısını ortaya koyabilmesi için temel şart, bundan önceki dönemde “değersizlik” edinmemiş ve “var olduğu hali ile kabul edilmiş” olmasıdır.
  Fıtrat –Mizaç; bireyin mayası.
• Mimik kullanma becerisi çocuklukta edinilir.
  Duygularını içten geldiğince yaşayabilmiş çocukların en belirgin kişilik özelliği kaygısız tebessümleridir.
• Çocuk zihni savunmasızdır. Bir yetişkin çocuğa nasıl davranıyorsa çocuk, kendisinin öyle davranılması gereken biri olduğuna inanır.
• Pedagojide şiddet, duygusal acı verme eylemi olarak tanımlanır. Anne babasından tokat yiyen bir çocuk, yanağı acıdığı için değil, aşağılandığı için ağlar.
• Agresiflik, dışa dönük yıkıcılıktır; depresiflik ise içe dönük…
  Depresif kişiler sessizdir, problem çıkarmaz yalnız kalmaktan sıkılmazlar.
• Hayattaki sorunlar, sorunların büyüklüğü ile değil o sorunlara yöneltilen bakış açısıyla belirlenir.
• Çocuğuna güzel bir kişilik kazandırmak isteyen ebeveynler, onlarda öne geçmek çabası oluşturmak yerine, “içinde bulundukları anın kıymetini bilme becerisi” kazandırmalıdırlar.
• Çocuk eğitiminin iki temel yanlışı “engelleme” ve “koşul öne sürme”dir.
• Çocukla ilgilenmek, onun adına düşünmek, onun adına karar almak, onun adına bir şeyler yapmak değil; ona kendi işini kendisi yapabilmesi için adım adım rehberlik etmektir.
• Anne babalık, çocuğun eksik ve zayıf yanlarını onun yüzüne vurma, onu utandırıp mahcup etme işi değil, kırılmış çocuk kalbine teselli olabilme becerisi geliştirmektir.
•  “Hiçbir çocuk yalan söylemez.” Yalan insan fıtratından değil, korkunun ürünüdür.

ÇOCUKLARDA İNANÇ EĞİTİMİ

• Çocuklarda inanç eğitimi, “zattan sıfata” değil, “fiilden zata” olmalıdır.
• İnanca dair sorulara verilecek cevaplar, tasavvufi derinlikte değil, çocuğun anlayabileceği sadelikte olmalıdır.
• Çocukların 12 yaşına kadar ölümü anlamlandırmak için sordukları soruları “müsebbip” değil, “sebepler” üzerinde cevaplandırmak gerekir.
  Sadece ölüm haberleri değil, travmatik olayların çocuğa izahında da Allah’a vurgu yapılmamalıdır.
• “Allah sevdiği insanları yanına erken alır” denmez.
• Çocuklar 7 yaşından önce kurban kesimini görmemeli, Kurban Bayramı’nı bir “bayram” olarak tanımalıdırlar.
  12 yaşına kadar olan çocuklar ise kurban “kesim anında” değil, kesildikten sonra görebilir, kurban etinin işlenmesinde ailesine destek olabilirler.